شناسایی پروتئینی که برای عملکرد سلولهای بتا ضروری است

محققین مرکز تحقیقات دیابت کودکان  (PDRC)در دانشگاه کالیفرنیا نشان دادند که پروتئین Nkx6.1که یک پروتئین پانکراسی و یک فاکتور رونویسی درسلولهای بتا می باشد برای حفظ عملکرد سلولهای بتا ضروری است.

 دیابت نوع 2 با اختلال در عملکرد ترشح انسولین توسط سلولهای بتای پانکراس در پاسخ به افزایش  مقدار قند درخون اتفاق می افتد.دراین تحقیق که در مجله ی Cell Reportsمنتشر گردید نشان  داده شد که فقدان Nkx6.1موجب می شود موشها بسرعت  دیابتی شوند.

محققین مرکز PDRCبه سرپرستی پرفسور Sanderبه مطالعه ی مکانیزیم های مولکولی از دست رفتن خواص عملکردی سلولهای بتا از جمله تنظیم ترشح انسولین درهنگام پیشرفت بیماری دیابت نوع 2 پرداختند. آنها نتیجه گیرینمودند که با اختلال عملکرد سلولهای بتا مقدار پروتئین Nkx6.1همانطور که در دیابت نوع 2 نیز دیده می شود کم می گردد. بنابراین کاهش این پروتئین می تواند علت پاتولوژیکی بروز بیماری باشد.

غیر فعال شدن فاکتور رونویسی Nkx6.1درموشهای بالغ و به دنبال آن آنالیز گسترده ی ژنومی  ژنهایی که توسط این فاکتور تنظیم می شوند و آزمایشات لازم  برای بررسی عملکرد آنها مشخص نمود که وجود این فاکتور پروتئینی برای کنترل بیوسنتز انسولین ، ترشح انسولین و پرولیفراسیون یا تکثیر سلولهای بتا ضرروی است. این یافته ها نشان می دهد که یک ارتباط درونی بین توانایی سلولهایبتا برای انتقال  گلوکز به داخل و تولید مثل و تکثیر سلولهای بتا وجود دارد. این ارتباط از فرضیه ای که متابولیسم قند نقش بحرانی درتنظیم توده ی سلولهای بتا دارد، پشتیبانی  می کند.

پرفسور Sanderمی گوید: فقدان فعالیت Nkx6.1دارای تأثیرات  فوری و شدیدی بر بیان ژنهایی است که به سلولهای بتا توانایی سنتز و ترشح  انسولین را در یک روش تنظیم شده میدهد. آنها کشف کردند که ژنهای دخیل در بیوسنتز انسولین ، انتقال گلوگز و متابولیسم گلوکز ژنهایی هستند که هدف مستقیم فاکتور رونویسی Nkx6.1می باشند. فقدان این فاکتور رونویسی همچنین بروی بیان ژنهای زیاد ومهمی که در عملکرد وتکثیر سلولهای بتا نقش دارند بطور غیر مستقیم تأثیر می گذارند.

 بمرور زمان یک زیر مجموعه ای از سلولهای بتایی که دچار کمبود Nkx6.1شده اند، مشخصات ملکولی سلولهای تولید کننده ی سوماتواستاتین یعنی سلولهای دلتا را از خود بظهور می رسانند که این موضوع بیانگر ارتباط بین اختلال در عملکرد سلولهای بتا و از  دست رفتن هویت این سلولها است.

ازدست رفتن پی در پی صفات عملکردی سلولهای بتا و به دنبال آن جایگزین شدن سلولهای غدد درون ریز دیگر به جای آنها نشاندهنده  وقایعی است که قبل  از این درمدلهای جانوری مبتلا به دیابت نوع 2 دیده شده بود.

با توجه به کاهش مقدار پروتئین Nkx6.1در انسان مبتلا به دیابت نوع 2 ، نتایج این تحقیق ازمفاهیم روزافزون در مورد ازدست رفتن خصوصیات  سلولهای بتا با شروع بیماری دیابت پشتیبانی می کند.

منبع: www.newswise.com/articles/view/607556?print-article